Dlatego w 2023 r. postawiliśmy na promowanie nauki na Uniwersytecie Łódzkim, przede wszystkim poprzez sylwetki ludzi, którzy tę naukę tworzą oraz projekty pozwalające na bezpośrednie spotkanie z naukowcami lub twórczością inspirowaną ich badaniami.
Publikacje są, oczywiście, nieodzowną częścią procesu naukowego, ale to nie one definiują prawdziwą wartość badacza. To, co naprawdę liczy się w nauce, to pasja, z jaką naukowcy podchodzą do swojej pracy, ich zdolność do zaskakiwania i inspiracji innych.
Start projektu Nauka inspiruje
Nauka polega na tworzeniu czegoś nowego i istotnego. To ludzkie zmysły, intuicja i kreatywność, które napędzają odkrycia. To właśnie ludzie, z ich różnorodnym doświadczeniem i perspektywami, przynoszą świeżość i innowacyjność do naukowego świata.
19 lutego 2023 r. w Dzień Nauki Polskiej, zainaugurowaliśmy projekt Nauka inspiruje.
W natłoku cytowań i publikacji nie zapominajmy, że to ludzka ciekawość i twórcze pomysły naprawdę napędzają postęp naukowy. To właśnie te elementy nadają głębię badaniom i sprawiają, że każde odkrycie staje się nie tylko ważnym punktem w historii nauki, ale także inspiracją dla kolejnych pokoleń naukowców.
Zaprezentowaliśmy dotychczas 28 sylwetek osób, które swoją działalnością przyciągają uwagę nie tylko swoich studentów ale również szerszego otoczenia, a ich praca ma realny wpływ na rozwój poszczególnych dziedzin naukowych. Z kilkoma inspirującymi ludźmi nauki i ich zespołami, udało nam się przeprowadzić i nagrać wywiady, które zapoczątkowały nowy kanał na YouTubie.
Drugie seminarium "Badaj, promuj, bądź" – wpływ społeczny badań naukowych
W maju 2023 roku odbyło się seminarium zorganizowane przez Uniwersytet Łódzki przy wsparciu American Corner Łódź , którego celem było wsparcie społeczności akademickiej w upowszechnianiu i popularyzacji osiągnieć naukowych oraz zachęcenie do podejmowania dialogu z otoczeniem uczelni. Wydarzenie przygotowali pracownicy Centrum Komunikacji i PR UŁ oraz Biblioteka UŁ.
Wystąpienia naukowców z Wydziału Zarządzania, Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego i Wydziału Nauk o Wychoaniu UŁ dotyczyły m.in. takich zagadnień jak: rola akademii we współczesnym świecie, odpowiedzialność społeczna osób tworzących naukę, naukowiec w świecie mediów, zaufanie publiczne do naukowców. Jednym z prelegentów seminarium był dr Łukasz Lamża z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wykłady rektorskie – nobliści na UŁ
Wykłady Rektorskie organizowane na UŁ od ponad 10 lat stały się swoistą instytucją. Takie odczyty wygłaszają wielkie postacie życia naukowego i społecznego, których dorobek zwykle ma charakter interdyscyplinarny i daleko wykracza poza mury uczelni. W historii inicjatywy, organizatorom dwukrotnie udało się zaprosić naukowców, którzy w późniejszym czasie otrzymali Nagrodę Nobla. Byli to sir Roger Penrose, który wystąpił w 2010 r. z pierwszym Wykładem Rektorskim na UŁ, a Nagrodę Nobla otrzymał dziesięć lat później. Natomiast w 2022 r. we wrześniu gościliśmy prof. Svante Pääbo, który o sowim Noblu dowiedział się już dwa tygodnie później.
W 2023 r. mieliśmy przyjemność gościć noblistę prof. Klausa von Klitzinga (Nagroda Nobla w 1985 r.), który wygłosił wykład o ważnej roli energii słonecznej w walce ze zmianami klimatu "Solar Energy: Can Photovoltaic Prevent Climate Catastrophe?”.
Europejskie Forum Nowych Idei 2023 z udziałem naukowców i studentów z UŁ
W październiku 2023 roku Uniwersytet Łódzki wraz z SGH Warsaw School of Economics pełnił rolę strategicznego partnera merytorycznego #EFNI2023. Po raz pierwszy naukowcy z UŁ wzięli udział w aż sześciu panelach dyskusyjnych poświęconych najważniejszym problemom współczesnego biznesu takim, jak m.in.: sztuczna inteligencja, kompetencje i rynek pracy przyszłości, dobrostan dzieci w świecie cyfrowym, czy nowe zielone miasta. Po raz pierwszy również studenci UŁ reprezentowali naszą uczelnię w debacie oksfordzkiej.
Łódzka Noc Naukowców 2023 z udziałem UŁ
Podczas pierwszej Łódzkiej Nocy Naukowców 2023 zorganizowanej w Centrum Nauki i Techniki EC1, w przyjaznej i dostępnej formie Uniwersytet Łódzki, wspólnie z innymi łódzkimi instytucjami naukowymi, prezentował najciekawsze osiągnięcia nauki. W programie znalazły się różnorodne formy spotkania z wiedzą jak: wykłady, warsztaty laboratoryjne czy panel dyskusyjny. W wydarzeniu uczestniczyli naukowczynie i naukowców z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ oraz Wydziału Zarządzania UŁ.
Art and Science
Ważną gałęzią działań popularyzujących naukę na UŁ w 2023 były inicjatywy z obszaru Art and Science, czyli łączene badań naukowych z działalnością twórczą i artystyczną. Zorganizowano kilkanaście wystaw, a przy ich okazji liczne spotkania, debaty, warsztaty. Zrealizowano audycje radiowe, nagrania wideo i podcasty. Poniżej zamieszczamy wybrane projekty / inicjatywy oddające idee i zamysł naszych działań:
1. DYSTANS NIEOGRANICZONY, czyli spotkanie dwóch osobowości: dr Natalii Kowalskiej-Elkader badaczki z Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UŁ i artystki Justyny Banaszczyk aka FOQL zainspirowanej badaniami pierwszej z pań. W efekcie powstało eksperymentalne słuchowisko radiowe nawiązujące do historii tego gatunku i z nim dialogujące. Pokłosiem tego projektu jest współpraca dr Elkader z Radiem Kapitał, w którym od dwóch miesięcy tworzy i nadaje autorską audycję Niesłychane | Radio Kapitał.
Na zdjęciu od lewej: Katarzyna Rachela Szklarek-Zarębska, dr Natalia Kowalska-Elkader, Daniel Muzyczuk.
2. PYTAJNIK, PRZESTRZEŃ ZACIEKAWIENIA, to projekt i instalacja z obszaru edukacji kulturowej, pedagogiki twórczości i kreatywności. W tym projekcie artystyczno-edukacyjnym połączone zostały siły Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ, Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego, studenckiego koła naukowego „ACoTo?” przy Katedrze Pedagogiki Wieku Dziecięcego Wydziału Nauk o Wychowaniu UŁ oraz Instytutu Edukacji Artystycznej Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi. A kanwą do powstania instalacji sały się książki autorstwa prof. Krzysztofa J. Szmidta, prof. Elżbiety Płóciennik oraz prof. Aldony Pobojewskiej z serii „Edukacja dla mądrości” Wydawnictwa UŁ. W oparciu o naukowe zagadnienia i treści wybrane z wymienionych wyżej książek została przygotowana przestrzeń, w której w twórczy sposób przedstawiono różnorodne aspekty myślenia pytajnego.
Prof. Krzysztof Szmidt podczas udzielania wywiadu.
3. KOCHAM TWĄ URODĘ ZŁĄ – wystawa, która była efektem pracy dr Aleksandry Wysokińskiej z jej archiwum fotograficznym, tworzonym w okresie niezwykle dynamicznego rozwoju Łodzi. Artystka i socjolożka w jednej osobie dokumentowała progres mający jednak nierównomierny charakter, przy okazji zadając pytania osobom bezpośrednio w nie zaangażowanym, co sądzą na ten temat. Łącząc zatem dwie dziedziny, w których się specjalizuje – fotografię i socjologię, autorka chciała uchwycić obserwowane zmiany wraz z ich społeczną percepcją. Niebagatelne znaczenie przy tej inicjatywie miała współpraca z kuratorem, dr hab. Tomaszem Ferencem, kierownikiem Katedry Socjologii Sztuki na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego.
4. ESTETYKA NA ZAWSZE, na wystawę „Estetyka na zawsze, sztuka na co dzień. Plakaty Jana Zielińskiego” składały się oryginalne, odręczne, niedrukowane wcześniej plakaty łódzkiego rysownika Jana Zielińskiego. Wystawa stanowiła wyjątkową okazję poznania warsztatu artysty. Obszerna kwerenda do ekspozycji przeprowadzona została przez studentów okcydentalistyki i historii sztuki z Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ. pod opieką kuratorską i merytoryczną estetyczki prof. Wioletty Kazimierskiej-Jerzyk z Instytutu Filozofii UŁ, która specjalizuje się w tematyce plakatu artystycznego.
Ponadto we współpracy z Akademią Sztuk Pięknych w Łodzi oraz Fotofestiwalem przygotowana została ekspozycja
5. RIVERSCAPE – 19 NIEWIDZIALNYCH RZEK, projekt i wystawa zdjęć prof. Marka Domańskiego (ASP w Łodzi) we współpracy z dr hab. Tomaszem Ferencem wpisujący się w nurt „niebieskiej humanistyki” zwracający uwagę na potrzebę materialno-dyskursywnego doświadczenia wody na przykładzie łódzkich rzek.
Doktorat honoris causa dla prof. Macieja Henneberga
Prof. Maciej Henneberg, jeden z najwybitniejszych na świecie antropologów biologicznych, profesor Uniwersytetu w Adelajdzie, otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego. Ceremonia wręczenia odbyła się podczas posiedzenia Senatu UŁ z okazji Dnia Edukacji Narodowej. Promotorem w przewodzie o nadanie doktoratu honoris causa był prof. Wiesław Lorkiewicz. W uzasadnieniu podkreślił ogromny dorobek badawczy laureata, w tym setki publikacji w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych na świecie, będące efektem jego aktywności naukowej na uczelniach w Stanach Zjednoczonych, Republice Południowej Afryki i w Australii.
Cały Uniwersytet zaangażowany w komunikację nauki
To oczywiście nie wszystko co wydarzyło się w obszarze komunikacji nauki w ostatnim roku. Wiele wspaniałych spotkań i inicjatyw realizują wydziały, sami naukowcy i inne jednostki UŁ. Pracowników naukowych Uniwersytetu Łódzkiego można spotkać na każdym kroku, czy wypowiadających się w mediach, udzielających wywiadów w podcastach, czy samodzielnie prowadzących liczne profile popularyzujące wiedzę z ich własnych dziedzin. Biblioteka UŁ oraz Wydawnictwo realizują swoje autorskie programy popularyzatorskie i prowadzą rozbudowane działania w mediach społecznościowych. W ciągu roku docieramy wspólnie do setek tysięcy odbiorców budując silną więź między społecznością akademicką a szerokim gronem zainteresowanych. To dynamiczne zaangażowanie w komunikację naukową pozwala uczynić wiedzę bardziej dostępną i zrozumiałą dla różnorodnych grup społeczeństwa, sprzyjając jednocześnie wzajemnej wymianie myśli i idei.
Redakcja: Michał Gruda i Honorata Ogieniewska (Centrum Komunikacji i PR)
Zdjęcia: Maciej Andrzejewski i dr Bartosz Kałużny (Centrum Komunikacji i PR)
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.